Doğada Çadır Seçimi
Selamlar,
Bu yazımızda doğada zaman geçirmeyi seven ve konaklamak için doğal malzemelerle yapılan barınaklardan biraz daha fazla konfor arayan pek çok outdoorcunun sırtında taşıdığı evlerini yani çadırlarını tanıtacağız.Çadır tercihinizi yapmadan önce farklı çadır türlerini, hangi amaçlara yönelik olduklarını inceleyeceğiz. Sonrasında sizin ihtiyacınıza en iyi cevap verecek çadır türünü seçmek ve fiyat kalite seviyesine göre dilediğiniz markanın modellerinin arasında seçim yapmak size kalmış.
Çadırları en temelde tek tente ve çift tente (cidar) çadır olarak gruplandırabiliriz. Sonra kendi içinde tek cidar çadırlar festival çadırı da denilen 30-50 TL aralığında süpermarketlerde bile bulabileceğiniz basit çadırların yanı sıra, nefes alabilen ancak su geçirmeyen gore-tex ya da benzeri malzemelerden yapılmış genellikle kuru ve soğuk havalarda kullanımı uygun çadırlar da vardır.
Çift katlı çadırlar iki ayrı gruba ayrılabilirler: Önce iç tentenin kurulduğu çadırlar ve önce dış tentenin kurulduğu çadırlar. Önce iç tentenin kurulduğu çadırlar daha hızlı kurulabilirler. Ayrıca pollerle desteklenmiş iç tentenin üzerine gergi ipleriyle sabitleştirilmiş bir dış tentenin olması çadırı daha stabil hale getirir. Bu tip çadırların dezavantajı yağışlı havalarda çadırı kurarken ve sökerken iç tentenin ıslanabilmesidir.
Önce dış tentenin kurulduğu çadırlarda ise dış tente kurulduktan sonra içine girilmekte ve iç tente dış tenteye asılmaktadır. Bu çadırların kurulması daha zor olsa da iç tentenin ıslanma şansı yoktur. Bazı dizaynlarda çadırın iç ve dış tentelerini ayırmak gerekmediğinden kurma işlemi tek bir seferde yapılabilmektedir. Bu çadırların dezavantajları ise ıslak olabilecek dış tenteyle iç tentenin aynı yerde taşınması gereğidir.
Çift cidarlı çadırların mantığında dış katmanda su geçirmeyen kumaş varken içte içerideki havayı dışarı verebilecek yapıda nefes alabilen gözenekli iç cidar kullanılır. İç tente çadırın kullanım alanını sınırlarını belirler. Yağmurlu havalarda dış tentenin içinde yoğuşan su çadırın su aldığını sanmanıza sebep olabilir.
İç tente çadırın tabanıyla birbirine bağlıdır. Çadırın tabanı su geçirmez malzemeden yapılmalı ve yanlardan 15 cm kadar yükselmelidir. Yağmur ve çamurlu koşullarda çadırın alttan su almaması için bu ayrıntı önemlidir. İç tente yan yüzlerinde hava alıp verebilmelidir, bu sayede çadırın içindeki su buharın çıkmasına izin verirler. Dokuları sıktır ve dış tenteden damlayabilecek suyun içeriye girmesine engel olurlar. Eğer iç ve dış tente arasında boşluk bırakılmaz ya da çok az bırakılırsa, çadırın iç tarafından iç tenteye dokunulduğunda dış tente ile temas edip ıslanabilir. Bu nedenle çadırın doğru ve gergin kurulması önemlidir.
Yazının başlarında belirttiğimiz gibi iç tente çadırın kullanım alanını sınırlar. Yani çadırın kullanım alanını düşündüğünüzde iç tentenin kullanım alanına bakmalısınız. Ortalama bir kişinin konforlu uyku için ihtiyaç duyduğu genişlik 55-60 cm kadardır. Çadırın modelinde eğer yanları eğimli geliyorsa iç tenteye değmemek için yanlardan 10-15 cm boşluk ön görülmelidir. Çadır boyunu öngörürken eşyalarınızın da çadırda olacağını düşünürsek boyunuzdan 15 cm fazlası mantıklı olacaktır. Genelde ortalama rakamlarla çadırların üzerinde kaç kişilik oldukları yazar ancak aranılan konfor alanı ve kişilerin ebatlarına göre artı eksi bir kişi oynayabilir.
Tercih edeceğiniz çadırın bagaj alanları ve giriş çıkışı da kullanacağınız aktiviteye göre büyük önem taşıyabilir. Bagaj alanları çadırlarda oluşan su buharını önlemek, ıslak eşyaları çadırın içinde değil dışında muhafaza etmek, yemek pişirmek gibi amaçlarla kullanılabilir.
Yemek pişirmek ve eşya saklama işlerini aynı bagajda yapmaktansa ayrı bagajları olan bir çadır işleri kolaylaştıracaktır. Çadırınızın bagaj bölümü varsa iç kısmında kesinlikle yemek pişirmek için ateş yakmayın. Neredeyse bütün çadırlar çok kolay alev almaktadır. Bu sebeple bagajda bile olsa ateş yakarken yanınızda çadırın tutuşma ihtimalinde çadırı kesip size çıkış yaratacak bir çakı ya da bıçak bulundurun.
Çadır bagaj alanları çoğunlukla girişleriyle aynı yerdedir, çift bagajlı ve çift girişli çadırlar görece kolay havalandırılıp içerisindeki su buharı daha kolay dışarı atılabilir. Girişleri rüzgar almayan yönlere doğru olacak şekilde çadırı kurmak hem girip çıkarken kolaylık sağlar, hem içerinin ıslanmasına engel olur.
Tasarımına göre farklılaşan çadır tipleri vardır, popüler olanları tanıyalım;
Dome yani kubbe tipi çadırlar
Dome tipi çadırların basit modelleri çadırın tepesinde kesişen iki esnek polden oluşmaktadır. Bu çadırların hacimleri geniştir ve yemek yapmayı ve giriş çıkışı kolaylaştıracak geniş girişleri vardır. Bu çadırlarda rüzgar altında esneyen fakat kırılmayan poller kullanılır.
İkinci tip dome çadırlar geodesic dome dediğimiz çadırlardır. Geodesic dome çadırlarda ise ikiden fazla sayıda pol kullanılmakta ve pollerin tek bir nokta yerine birden fazla noktada kesişmesi sağlanmaktadır.Dış tente ve iç tentenin her ikisine de destek verildiğinden dizaynın stabilitesi arttırılmıştır. Bu tip çadırlar yapı özellikleri nedeniyle rüzgara en dayanıklı çadırlardır. Buna rağmen genelde bagaj rüzgarın aksi yönünde kalacak şekilde kurulurlar. Bu tip çadırların normal şartlarda çok fazla yerden sabitlenmeleri gerekmemektedir.
Tünel tipi çadırlar
Bu çadırlar bir bakıma üçgen çadırların geliştirilmişleridir. Şekil olarak tünel şeklindedirler ve her iki ucunda U şeklinde iki pol vardır. Pollerin şekilleri dolayısıyla iç hacimleri daha fazladır. Tünel çadırların üç pole sahip olanları da vardır ki bunlar rüzgara karşı daha dayanıklı olduğundan kış kullanımına daha uygundurlar. Tünel tipi çadırları kurabilmek için de en azından çadırı dört noktadan sabitlemek gerekecektir.
Üçgen çadırlar
Üçgen çadırlarda çadırın başında ve sonunda iki çubuk bulunur. Bu çadırlar adından da anlaşıldığı gibi üçgen profile sahiptirler; genelde kampçılık amaçlı kullanılırlar ve süratli rüzgarlara karşı dayanıklı değillerdir. Bu çadırları kurabilmek için çadırı en az sekiz noktadan sabitlemek gerekir. Yurt dışında A tipi çubuklara sahip ve kış faaliyetlerinde de rahatlıkla kullanılabilecek üçgen çadırlar mevcuttur.
Çadırınızın kurulacağı yer ve çadırın araziye uyumu çadırın performansını önemli ölçüde etkiler. Çadırı kurabilmek ve dış tenteyi gerdirebilmek için kazıkların çakılması gerekecektir. Eğer zemin taşlık bir zemin ise bu mümkün olmayabilir. Gergi ipleri ile dış tenteyi gerdirmek bu noktada etkili bir çözüm olacaktır. Eğer taşlık zeminli bir arazide kullanılacaksa dış tenteyi gerdirme ipleri olan bir çadır tercih etmek kullanışlı olacaktır.
Dağlarda çadırımızı yerin eğimine ve durumuna göre kurmamız gerekeceğinden çadırı rüzgara karşı en dirençli olacağı pozisyonda kurabilmek mümkün olmayabilir. Çadırı kazıklarla sabitleyebilmek çok zor olabileceğinden çadırımızın kendi başına ayakta durabilmesi gerekir. Bu yüzden dağ çadırları her yönden gelebilecek rüzgarlara karşı dayanıklı olmalıdırlar. Bazı çadırlarda kar etekleri bulunur. Bunlar 30 cm. eninde ve çadırın kenarlarına dikilmiş parçalardır. Bu çadırlar genelde yüksek irtifa kullanımı için tercih edilirler. Bu bakımdan almak istediğiniz çadırın bu özelliklerine ve kullanmak istedğiniz koşullara dikkat ederek çadırınızı seçmelisiniz.
Kamp yerinizi seçtikten sonra rüzgarın hangi yönden estiğini kontrol edin ve çadırınızı buna göre yerleştirin. Genelde kendi kendine ayakta durabilen dome çadırlarda çadır kurulduktan sonra en uygun yere yerleştirilir.
Kurduğunuz çadırınızın sabitlemediğiniz zaman rüzgarda rahatça uçabileceğini unutmayın; hemen en az 4-6 noktasından zarar görmeyeceği ve uçup gitmeyeceği şekilde sabitleyin. Dış tentenin iyi bir şekilde gerilmesi de rüzgarda sallanmasını ve hatta yırtılmasını engelleyecektir. Eğer hava kötüyse ya da kötüleşme şansı varsa çadırınızı mümkün olan her yerinden kazıklarla sabitleyin ve gergi iplerinin hepsini kullanın. Kazıkların hepsinin sağlam bir şekilde yere girdiklerinden emin olun ve eğer çıkabilecek olanlar varsa bunları taşlarla sabitleyin
Çadırınızın kumaşı ve dikişi su geçirmezliğinin önemli bir göstergesidir. Çoğu çadırın dış tenteleri hafif, dayanıklı, su geçirmez ve az yer kaplayan bir malzeme olan poliüretan kaplanmış naylondan yapılmıştır. Fakat naylon, güneşin ultraviyole ışınlarından etkilenir ve zamanla dayanıklılığını kaybeder. Kaliteli çadırlar genelde bundan az etkilenmesi için işlem görmüşlerse de bu işlemin etkisi de sınırlıdır.
Dış tentelerde aranabilecek özelliklerden biri de dikişlerinin bantlı olmasıdır. Bu dikişlerin boydan boya su geçirmez ince bir şerit tarafından kaplanmış olmalıdır. Bantlama işlemi dikişlerin su geçirmesini önlemekle birlikte bandın kumaşa birleştirilmesi için yüksek ısılar gerektiğinden kumaşın dayanıklılığını azaltmaktadır. Bu yüzden dikişi bantlanmamış çadırlar tercih edilebilir. Bu tip çadırlarda dikişleri su geçirmezliği sağlayan bir tür yağ olan seam sealant kullanılabilir.
Çadırların iç tenteleri daha hafif ve daha seyrek dokumalı naylon, pamuklu ya da pamuk polyester karışımı bir kumaştan olabilir. Çadır tabanları da genelde poliüretan ya da su geçirmeyecek başka bir maddeyle kaplanmış naylondur. Çadır tabanları en çabuk yıpranan bölümlerden biri olduğu için çadırı kesici ve sivri taşların bulunduğu yerlere kurmamak önemlidir.
Çadırların birleşme bölümlerinde kullanılan en iyi dikiş yöntemi iki kumaşın üst üste katlandığı ve beraber dikildiği yöntemdir. Normal dikiş bir çadırda oluşabilecek gerilmelerin hiçbirine dayanamayacaktır. Dikişler eşit aralıklı olmalı ve eşit bir gerginliğe sahip olmalıdır. Çadırlardaki ideal dikiş sıklığı santimetreye 3 yada 4 adet dikiştir.
Poller içi boş alaşım çubuklardır. Bir kaç parçadan oluşurlar ve bu parçalar birbirlerine lastiklerle birleştirilmiştir. Bu sayede pollerin parçalarının kaybolması ya da sıralarının karıştırılması önlenmiş olur. Üçgen çadırlarda kullanılan poller dışındaki poller esnektirler. Genelde fiberglass veya alüminyum alaşımlardan yapılır. Fiberglass poller daha ucuz, daha hafif olmalarına karşın dağda kullanılabilecek kadar dayanıklı değillerdir. En büyük dezavantajlarından biri ise soğuk havalarda esnekliklerini kaybetmeleri ve çok çabuk kırılabilmeleridir.
3 Mevsimlik çadırlar
Bu çadırlar hafif olmaları için dizayn edilmişlerdir. Genelde ufak ve taşıması kolay çadırlardır ve iyi bir satıha doğru ve sağlam bir şekilde kurulduklarında kötü havaya dayanabilirler. Çadırın içinde yemek yapacak yer olmayabilir ve bu çadırların havalandırmaları da genelde buna uygun değildir.
Çok yağışlı havalarda iç tente yoğunlaşma nedeniyle ıslanabilir. Aşırı olmadığı sürece kötü hava şartlarına dayanmalarına rağmen bu şartlarda bu tip çadırların kullanımları konforsuz olabilir, ve temelde kötü hava şartlarında kullanılmak üzere üretilmemişlerdir.
4 Mevsimlik Çadırlar
Bu çadırlar genelde daha büyüktürler ve kötü hava şartlarına karşı daha dayanıklıdırlar. Daha iyi bir havalandırmaya sahiptirler, çapraz rüzgarlara karşı daha dayanıklıdırlar ve yemek yapmaya uygun korumalı, iyi hava alan bagajları vardır.
4 Mevsimlik Ana Kamp Çadırları
Bu çadırlar üç mevsimlik ana kamp çadırlarına benzerler fakat kötü havalara karşı daha dayanıklıdırlar. Uzun süre aynı yerde kurulu kalabileceklerinden her yönden rüzgara karşı daha dayanıklıdırlar ve yemek yapmak için büyük ve iyi havalana bagajları vardır.
Tek Katlı Nefes Alabilen Çadırlar
Bu çadırlar su geçirmez/nefes alabilir tek bir dış katmandan yapılmışlardır. Tek kat olmaları nedeniyle eş dayanıklıktaki çadırlara göre daha hafiftirler. Su geçirmez/nefes alabilir kumaşların basınç, sıcaklık ve nem farkı ilkesine göre çalışmasından dolayı bu tip çadırlar soğuk ve kuru hava şartları için uygundur. Genel kullanımları yüksek irtifa teknik tırmanışlarıdır.
Çadır Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler!
1) Çadırınızı iyi tanıyın. Aile fertlerinizin ( anne, baba, eşler gibi) tüm karşı çıkmalarını bir kenara bırakın ve ilk defa kullanacağınız çadırınızı evinizde birkaç kez kurun. Böylece zor şartlar altında bu çadır nasıl kurulur bilmecesini çözmeye uğraşmayın.
2) Çadırınızı üretici firmanın talimat ve önerilerini iyice okuduktan sonra kullanın. Üç mevsimlik bir çadır hafif olabilir ama kış koşullarında sizi yalnız da bırakabilir.
3) Tamir setinizi yanınızdan ayırmayın
4) Çadırınızı UV ışınlarından elden geldiğince uzak tutun. UV ışınları çadırınızın ömrünü büyük ölçüde kısaltmaktadır.
5) Taşlık alanlarda çadır kurduğunuzda çadır tabanını yırtmamak için iyi bir temizlik yapın.
6 ) Doğru direği doğru polden geçirin, böylece direkleri kırmaz ve tentenizi parçalamazsınız. Gerekirse renkli flasterlerle hangi direğin hangi polden geçeceğini önceden işaretleyin. (Kırmızı flasterliler uzun, yeşil flasterliler kısa gibi )
7) Çadırınızı iyi gerin ama abartmayın.
8) Küçük de olsa onarımları geciktirmeyin küçücük bir yırtık rüzgarla birlikte kocaman bir yırtık olabilir.
9) Kar altında kalan çadırınızı kürekle temizlerken dikkatli olup tenteyi zedelemeyin. Çadırınızın karla kaplanması halinde, temizlik yaparken, kar küreğinin ucundaki çıkıntıların tenteye zarar vermemesi için özen gösterin. Küreleme işlemini çok sert yapmayın. Kürek ucunda oluşabilecek küçük çıkıntılar size bir tenteye mal olabilir.
10) Çadırda ( zorunlu haller dışında ) ocak yakmayın.
11) Çadırınızı mümkünse mutlaka kar duvarı ile çevirin.
12) Çadırınızı keçi ve öküz gibi hayvanlardan uzak tutun.( Eğer ayı varsa siz de uzak durun. )
13) Çadırı kısa bir süre için bile terk etseniz mutlaka iç ve dış kapıları kapayın.
14) Kamptan uzun süreli ayrılmalarda çadırı son bir kez kontrol edin, gerdirmelerde kazma ve baton kullanmış ve bunları yanınıza almak zorunda kalmışsanız, bunların yerine kazık veya taş kullanın.
15) Çadırda sigara içmeyin. Biliyorsunuz ki sigara sağlığa zararlıdır. İllaki sigara içme ihtiyacı duyuyorsanız sigarayı tenteden uzak tutun.
16) Direkleri pollerden iterek geçirin ve dikkatli olun polleri delmeyin.
17) Kırık direkleri mutlaka değiştirin.
18) Faaliyet sonrası çadırınızı mutlaka kurutun ve havalandırın.
19) Çadırınızı ütülemeye kalkmayın.
20) Çadırınızı yağmurda fazla germeyin çünkü kuruma esnasında, kumaştaki iplerdeki gerilim artarak iç veya dış tenteye zarar verebilir.
21) İç ve dış tenteye zarar verebilecek kesici malzemeleri çadırdan uzak tutun.
22) Çadırınızı ılık suda ve sabun tozu ile çitilemeden yıkayın. Direkt güneş almayan normal sıcaklıklardaki ortamlarda kurutun.
Özetle çadır almaya karar verdiğinizde,
Hangi faaliyetleri yapacağım sorusunun cevabını vermiş olmalısınız.
Yılın hangi zamanlarında yapacağım sorusu yaz ve kış gibi extreme sıcaklık ve koşulları göğüsleyecek bir çadır seçimi için önemlidir.
Çadırda kaç kişi kalacağım sorusunu aile bireylerinizin yada partnerleriniz sayısı ile çözebilirsiniz
Ağırlık/performans oranı hakkında mutlaka bilgi sahibi olup karşılaştırma kriterlerine dahil etmelisiniz
Eğer mümkün ise çadırı kurulu olarak görün...
Umarız faydalı olabilmişizdir..
